De beplantingen die als deel van de landschapsplannen bij ruilverkavelingen tussen 1946 en 1980 zijn aangebracht zijn beeldbepalend in ons huidige landschap. Ze vormen samen een netwerk dat het hele cultuurlandschap dooradert en gebieden ter grote van provincies een eigen identiteit geeft. Al die landschapsplannen bij elkaar dekken 70% van heel Nederland en levert een samengesteld kunstwerk op dat uniek is in de mondiale geschiedenis van tuin- en landschapsarchitectuur.
Toen de bomen van die landschapsplannen geplant werden, waren ze klein en onopvallend, maar inmiddels zijn ze uitgegroeid tot volwassen bomen en struiken in ons Nederlandse landschap. Toen al is er rekening gehouden met de groei van dorpen en nieuwe uitdagingen die een plek zouden moeten krijgen in het landschap. Toen werd ingespeeld op te verwachten ontwikkelingen door ruim om dorpen al groenstroken aan te brengen. Dat werden later de groene omrandingen van nieuwbouwwijken en bedrijventerreinen. Zo kwamen die niet kaal in het landschap te liggen, maar werden ze deel van het landschap, dat er zo ook nog recreatief op vooruit ging.
In deze tijd kan de visie achter al die landschapsplannen weer een belangrijke en sturende rol vervullen bij de combinatie van hedendaagse ruimtelijke opgaven als klimaatadaptatie, duurzame energieopwekking, het stimuleren van biodiversiteit enerzijds en het behouden van deze identiteit anderzijds. Door opgaven te koppelen aan de plannen van toen kan de schoonheid en de unieke karakteristiek van het Nederlandse landschap worden versterkt.
Met mijn promotie vorig jaar is het onderzoek nog niet afgelopen. Er is nog zo veel te ontdekken! Gelukkig is er veel interesse. Ik mocht een tentoonstelling inrichten bij de afdeling Speciale Collecties van WUR Library. Daar is ook een onlineversie van gemaakt. In een video voor Kavelbureau Zeeland vertelde ik in de zomer van 2022 over de reconstructie van Walcheren vanaf 1944.
Tijdens de landschapstriënnale van 2021 werd mijn onderzoek deel van het project Brabants Groene Maatpak. Daarvoor werkte ik ook mee aan enkele videos. Daarin ga ik niet alleen in op de tijd van de oude ruilverkavelingen, maar we leggen ook een koppeling met de actuele uitdagingenvoor de ontwikkeling van ons landschap
Overzichtsfoto van dee gebieden die besproken worden in de tentoonstelling in de WUR Library bij de afdeling Special Collections
Citizen science. Tijdens de inventarisatiedagen van Brabants Groene Maatpak werden de deelnemers gevolgd door Razende Repoter Rein.
In het noorden van het land ben ik begonnen met GEKUST LAND. In dat project gaat om de verzorging van de kleine en grote ‘eilanden van groen in de weidsheid’ van een groot deel van het Noordelijke landschap. Voor veel van die plekken is in de afgelopen eeuw een beplanting ontworpen. Ook zijn er nog plekken die wel eens ‘gekust’ kunnen worden met zo’n ontwerp.
GEKUST LAND in een zwaan-kleef-aan-project. Veel bomen van toen (bestaand en aangeplant) zijn inmiddels volgroeid, aan het einde van hun latijn of hebben plaats moeten maken voor andere dingen. Ik wil de komende tijd samen met mensen en organisaties op zoek naar die plekken en naar mogelijkheden om ze te herstellen, te reconstrueren of te vernieuwen. We beginnen op een paar plekken en kijken of we daar iets voor elkaar kunnen krijgen. Lukt dat met eentje dan is dat weer een stimulans voor de volgende. Wie weet!?!
